Wielu rodziców dzieci z autyzmem, staje przed dylematem jakie przedszkole wybrać dla swojego malucha. Do wyboru jest kilka możliwości: może być to przedszkole masowe, przedszkole integracyjne albo przedszkole terapeutyczne dla dzieci z autyzmem – przedszkole o kształceniu specjalnym nastawionym na intensywną terapię i edukację w małych grupach.

Często rodzice wybierają przedszkole integracyjne lub grupę integracyjną. Nierzadko wśród rodziców słyszy się komentarze, że w integracji ze zdrowymi dziećmi, ich szkrab szybko „nadgoni”, zminimalizują się jego trudności, a dzięki kontaktowi ze zdrowymi rówieśnikami również poczuje się lepiej.

Aby tak było, należy zwrócić uwagę na kilka ważnych obszarów, które są niejako warunkami efektywnej integracji dziecka z autyzmem z grupą rówieśniczą dzieci neurotypowych.  Nasze dziecko powinno posiadać odpowiednie umiejętności komunikacyjne, społeczne, w zakresie samodzielności oraz powinno przejawiać mało zachować trudnych, które wykluczałyby je z grupy rówieśniczej.

Gdy mówimy o umiejętnościach komunikacyjnych, mamy na myśli głównie to czy nasze dziecko potrafi komunikować się z otoczeniem spontanicznie i na polecenie, czy potrafi udzielać odpowiedzi na podstawowe pytania i potrafi takie pytania zadawać innym. Nie zawsze musi komunikować się werbalnie, może korzystać z alternatywnej formy komunikacji np. książki komunikacyjnej.

Społeczne umiejętności dziecka z autyzmem są związane z jego kontaktem z innymi dziećmi, nauczycielami, terapeutami w przedszkolu.  Czy nasze dziecko potrafi się bawić funkcjonalnie, uczestniczy w zabawach z innymi, czy zaprasza je do wspólnej zabawy?  Czy uczy się nowych umiejętności poprzez obserwację i naśladowanie?

Kolejnym ważnym zagadnieniem jest czy nasze dziecko przejawia zachowania trudne, czy jest w stanie panować nad agresją i złością (nie znaczy to, że takie zachowania nigdy się nie pojawiają, ale pojawiają się na tyle rzadko, że nie zaburzają funkcjonowania dziecka i całej grupy). A jak jest z jego motywacją – czy wymaga stałych wzmocnień i ciągłego budowania motywacji?

Podsumowując, jeśli dziecko z autyzmem potrafi samodzielnie lub z niewielkim wsparciem podążać za nauczycielem i być rzeczywistym członkiem swojej grupy, a kadra przedszkola rozumie jego trudności i wynikające z niej ograniczenia i potrzeby, to pobyt w przedszkolu integracyjnym będzie rozwojowym, dobrym doświadczeniem dziecka. 

Zaś gdy dziecko potrzebuje podążania za nim,  gdy konieczne jest zbudowanie w nim ww. umiejętności, wybór przedszkola terapeutycznego będzie lepszym rozwiązaniem.

Możliwość pracy indywidualnej i w bardzo małych grupach (4 dzieci) pod stałą opieką zazwyczaj dwóch nauczycieli-terapeutów  (w przedszkolu integracyjnym są to grupy 15-20 osobowe a czasami i większe), daje korzyści w postaci dopasowania się do potrzeb dziecka na danym etapie rozwoju, pracy na różnych poziomach (komunikacyjnym, społecznym, poznawczym) z każdym dzieckiem, redukowania trudnych zachowań, ale też wydobywania i budowania potencjału dziecka.  W konsekwencji, również przygotowania dziecka z autyzmem do dalszej edukacji na poziomie integracji lub w innym systemie kształcenia.

Autor: Małgorzata Przycka – dyrektor Przedszkola Terapeutycznego „Dobry Start”

Szkoła dla dzieci z autyzmem